آکادمی دولتی هنری ترکمنستان
(State Academy of Arts of Turkmenistan )
آکادمی هنری ترکمنستان که معمولاً با عنوان آکادمی دولتی هنرهای ترکمنستانTürkmen Döwlet Çeperçilik Akademiýasy شناخته میشود، زیر نظر وزارت آموزش– پرورش و مرتبط با وزارت فرهنگ ترکمنستان است و مهمترین مرکز آموزش عالی در حوزهی هنرهای تجسمی و کاربردی در ترکمنستان است و بعنوان یک مؤسسه آموزش عالی دولتی در عشقآباد به تربیت هنرمندان حرفهای در زمینههای مختلف هنرهای تجسمی، طراحی، معماری داخلی و دیگر رشتههای هنری میپردازد. این آکادمی نقش مهمی در حفظ و توسعهی هنر سنتی ترکمنی و همچنین پیشبرد هنر معاصر در این کشور دارد.
آکادمی دولتی هنری ترکمنستان با فرمان رئیسجمهور وقت در ۱ ژانویه سال ۱۹۹۴ تاسیس شد. ساختمان جدید آکادمی در خیابان «آلیشر نووائی» در شهر عشقآباد در تاریخ ۱ فوریه ۲۰۰۶ افتتاح شد. موزه گنجینه طلایی آکادمی هنری در سال 2009 برابر با 1387 تاسیس شده است.
برای ساخت این ساختمان، شرکت فرانسوی «Bouygues» به کار گرفته شد و هزینه ساخت بنا بالغ بر ۴۰ میلیون دلار بوده است. ساختمان آکادمی نزدیک به موزه هنرهای زیبا ترکمنستان Turkmen Museum of Fine Arts قرار دارد؛ این دو مجموعه با هم کار میکنند، و فضای موزه–آکادمی از نظر فرهنگی و آموزشی مکمل یکدیگرند.
- رشتهها و حوزههای آموزشی آکادمی
هنرهای تجسمی: نقاشی، مجسمهسازی، گرافیک، چاپ دستی و ...
هنرهای سنتی ترکمنی: طراحی فرش ترکمنی، سوزندوزی و هنرهای بومی، ساخت زیورآلات سنتی
طراحی و معماری داخلی: طراحی داخلی، طراحی صنعتی، طراحی صحنه
هنرهای کاربردی: طراحی لباس، طراحی کتاب و پوستر، تصویرسازی
آکادمی هنری ترکمنستان علاوه بر آموزش و تربیت دانشجویان در زمینههای زیر نقش فرهنگی فعالی دارد:
- برگزاری نمایشگاههای دانشجویی و ملی
- مشارکت در پروژههای هنری دولتی
- حمایت از هنرمندان جوان
- حفظ میراث فرهنگی ترکمنها
- ارتباط با هنر سنتی
یکی از ویژگیهای مهم این آکادمی توجه ویژه به هنر و صنایعدستی ترکمنی است. بهویژه طراحی فرش ترکمنی که بخشی از هویت فرهنگی کشور است، در این آکادمی جایگاه بسیار مهمی دارد.
- رشتهها، بخشها و ساختار آموزشی
دانشکدهها و دپارتمانهای آکادمی در حوزه هنر و طراحی به شرح زیر است:
- هنر و ترکیب (Art and Composition)
- گرافیک (Graphics)
- مجسمهسازی (Sculpture)
- معماری و طراحی (Architecture and Design)
- هنر ملی -ملیّت ترکمن (National Art)
- تاریخ و نظریه هنر (History & Theory of Art)
- گستره رشتهها / گرایشها (طبق اطلاعات ۲۰۲۳–۲۰۲۴)
آکادمی دولتی هنری ترکمنستان شامل از ۳ بخش، ۸ رشته و ۱۷ هنر می باشد. و بهطور کلی، دانشجویان طی دوره تحصیل (معمولاً چند سال) مهارتهایی چون طراحی، نقاشی، گرافیک، مجسمهسازی، طراحی معماری یا طراحی داخلی، کار با مواد مختلف (سنگ، فلز)، هنرهای سنتی چون بافت قالی، سفالگری، جواهرسازی و ... را میآموزند.
مدت تحصیل در هنرهای خلاقانه ۶ سال و مدت تحصیل در هنر تاریخ و نظریه صنعت نگارگری ۵ سال ادامه دارد.
- هنرهای تجسمی و کاربردی: نقاشی (از جمله نقاشی صحنه/تئاتری، مینیاتور، ماشینی، نقاشی یادبود، تصویری فیلم و نقاشی طراحی تئاتر)، گرافیک (گرافیک چاپی و کتاب، گرافیک ماشین، گرافیک اعلان)، مجسمهسازی، سرامیک، جواهرسازی، هنر فرش و قالیچه، هنرهای سنتی.
- طراحی و معماری: طراحی داخلی، طراحی صنعتی، طراحی محیطی / شهری، طراحی مبلمان/فضا، طراحی فرهنگ — مطابق با شاخه طراحی و معماری، طراحی محیط معماری، معماری بناهای یادگاری
- هنرهای تجسمی + نظریه و تاریخ هنر: در رشته هنرآموزی تاریخ و نظریه صنعت نگارگری وجود دارد. در بخش علوم اجتماعی به همه هنرجویان دانش اجتماعی آموزش داده می شود. یعنی دانشجویان هم مهارت فنی و هم فهم تاریخی/نظری هنر میآموزند.
- نحوه ی پذیرش دانشجو و شرایط ورود
- برای ورود به آکادمی، حداقل تحصیلات متوسطه لازم است و متقاضی نباید بیش از ۳۵ سال سن داشته باشد
- پذیرش بر اساس امتحانات ورودی (آزمون ورودی) صورت میگیرد.
- متقاضیان باید مدارکی مثل درخواست رسمی، گواهی تحصیل، گواهی سلامت، عکس، و — در صورت قبولی — نمونه آثار هنری (نقاشی، طراحی، مجسمه، سرامیک و غیره) را ارائه دهند
- متقاضیان با تحصیلات پیشین در هنر یا رشتههای مرتبط (مثلاً فارغالتحصیلان مدارس هنر یا هنرکدهها) یا کسانی که مدارک و تجربیات ویژه دارند در اولویت قرار میگیرند.
در حال حاضر تعداد هنر جویان 786 نفر، تعداد استادان آکادمی هنری ترکمنستان 118 نفر می باشد.
- فعالیتهای هنری- آموزش + کار عملی دانشجویان
- دانشجویان در طول تحصیلشان ضمن دروس نظری، هنر عملی مثل نقاشی، مجسمهسازی، طراحی، سرامیک، قالیبافی یا جواهرسازی میآموزند.
- هنرجویان آکادمی هنری ترکمنستان به غیر از آموزش کارهای تجربه ای نیز انجام می دهند و همچنین با استادها در اجرای پروژه های مختلف شرکت می کنند. (به عنوان مثال مجسمه بزرگ مختومقلی فراغی به سرپرستی ساراقت بابایف و هنرجویان آکادمی هنری ساخته شد، کارهای تزیینی دیوار های مسجد ها و ...)
- پس از این که هنرجویان درس خود را به پایان می رسانند، برای این که آکادمی نیز با آنها ارتباطی داشته باشد، به ادارات مختلف هنرجویان را برای کار معرفی می کنند. حتی خیلی از استاد های این موسسه فارغ التحصیلان خود آکادمی هستند.
- یکی از بخشهای مهم آموزش، کلاسهای «plein-air» (درس در فضای باز) است: دانشجویان — به ویژه در رشتههای هنر تجسمی، طراحی و فرش/قالی با بُعد «رنگ، نور، فضای طبیعی» آشنا میشوند تا کار عملیشان واقعیتر و زندهتر باشد.
- در آکادمی نمایشگاه آثار دانشجویان و استادان آکادمی به نمایش گذاشته میشوند؛ این آثار ممکن است نقاشی، مجسمه، گرافیک، طراحی، هنر کاربردی و دستی (مانند سفال، جواهر، قالیبافی) باشند.
- برخی از این آثار در «گنجینه طلایی» آکادمی جمعآوری میشوند و در نمایشگاهها با عنوان «Golden Fund of the Academy» به نمایش درمیآیند — این کار به دانشجویان انگیزه میدهد و افتخاری برای آکادمی محسوب میشود.
- نقش و اهمیت فرهنگی آکادمی و جایگاه آن در حفظ میراث فرهنگی و هنر ملی ترکمنستان
- آکادمی هنر ترکمنستان بعنوان مهمترین مؤسسه عالی هنر در کشور؛ از طریق آموزش حرفهای هنری، در حفظ و گسترش هنرهای سنتی و مدرن (قالی ترکمنی، جواهرات، سرامیک، هنر بومی) و پرورش هنرمندان جدید و حفظ هویت فرهنگی ترکمنستان، نقش مهمی دارد.
- بخش هنر ملی و هنر سنتی دانشگاه کمک میکند تا هنرهای بومی، قالیبافی، جواهرسازی، هنرهای تزئینی و کاربردی زنده بمانند و به نسل جدید منتقل شوند.
- با برگزاری نمایشگاهها و انتشار آثار و برگزاری سمینارها و نشستهایی با محوریت «میراث فرهنگی» و حفاظت از هنرهای سنتی ترکمن در توسعه هنر عمومی و افزایش آگاهی مردم نسبت به هنر پیشرو بوده و آثار معاصر و آثار سنتی را در معرض دید مخاطبان قرار می دهند.
اهمیت و نقش فرهنگی – اجتماعی فارغالتحصیلان
فارغالتحصیلان آکادمی، با ادامه کار هنری، نقش مهمی در حفظ، توسعه و نوآوری در هنرهای سنتی و مدرن ترکمنستان دارند. از طریق آثارشان، هنر بومی، ارزشهای فرهنگی و احساسات هنری را منتقل میکنند. حضور این هنرمندان در گالریها، نمایشگاهها و پروژههای فرهنگی به زنده نگه داشتن هنر در میان مردم و نسل بعد کمک میکند. همچنین بعضی با تدریس و آموزش نسل جوان، میراث هنری را حفظ و گسترش میدهند.
مشاغل فارغالتحصیلان آکادمی هنر ترکمنستان
- هنرمند حرفهای(نقاشی، مجسمهسازی، گرافیک، طراحی و ...)
بسیاری از فارغالتحصیلان بعد از آکادمی به عنوان هنرمند مستقل یا حرفهای فعالیت میکنند — نقاشی، طراحی، گرافیک، مجسمهسازی، هنرهای تزئینی و کاربردی. برای مثال در نمایشگاههایی که آثار فارغالتحصیلان به نمایش گذاشته میشوند، نقاشان و مجسمهسازان حضور دارند و آثار خود را به عموم عرضه میکنند.
- تدریس و کار در آموزش هنر
بعضی فارغالتحصیلان با گذر زمان اگر مسیرشان را ادامه دهند وارد تدریس در مراکز هنری میشوند یا حتی به عنوان مدرس در خود آکادمی یا مراکز وابسته به آن مشغول میشوند. این امر به تکمیل استعداد جوانان کمک میکند و تجربه دانشآموختگان را به نسل بعد منتقل میکند. برای نمونه، در میان کسانی که اکنون بهعنوان «اساتید» در آکادمی یاد میشوند.
- فعالیت در عرصه هنرهای کاربردی و طراحی — طراحی لباس، طراحی تجاری، صنایع دستی، هنرهای تزئینی و ...
با توجه به رشتههای موجود در آکادمی (طراحی، گرافیک، هنر ملی، هنر کاربردی…) فارغالتحصیلان ممکن است به کارهای کاربردیتر مانند طراحی لباس، طراحی صنعتی/صنایع دستی، هنر تزئینی و صنایع دستی سنتی روی آورند. این گزینه به ویژه برای کسانی مناسب است که میخواهند هنر را با بازار واقعی — فروش آثار، سفارشات یا تولید — ترکیب کنند. (به طور کلی همانطور که در منابع مربوط به «شغلهای رشته هنر» دیده میشود، هنر کاربردی، طراحی لباس، صنایع دستی و گرافیک از گزینههای شغلی رایج در هنر هستند)
- شرکت در نمایشگاهها، پروژههای فرهنگی و همکاری با نهادهای فرهنگی و دولتی
فارغالتحصیلان میتوانند آثارشان را در نمایشگاههای رسمی یا خصوصی ارائه دهند، در پروژههای فرهنگی شرکت کنند یا با مؤسسات دولتی/غیر دولتی همکاری داشته باشند.
در یکی از گزارشهای رسمی آکادمی در سال ۲۰۲۳ آمده است که ۱۷ فارغالتحصیل(نقاشان، مجسمهسازان، طراحان گرافیک و هنرهای تزئینی) از مناطق مختلف ترکمنستان آثار خود را به نمایش گذاشتند تا سطح حرفهایشان پس از ده سال فعالیت را نمایش دهند، این نشان میدهد که مسیر فارغالتحصیلان آکادمی نهتنها ادامه تحصیل یا آموزش نیست، بلکه ادامه فعالیت هنری حرفهای است — با ارائه آثار، شرکت در نمایشگاهها، تعامل با جامعه هنری، و رقابت یا همکاری با هنرمندان همنسل و استادان.
همچنین هنرجویان در مسابقات بین المللی شرکت می کنند. ماهم آتاکوا هنرجوی هنر گرافیک کتاب چندی پیش در مسابقه بین المللی «آثار جهان 2025» با موضوع «ارزشهای مردم من، بخشی از فرهنگ مشترک ملل جهان» که بین نقاشان از 18 تا 35 سال برگزار شده بود با 3 اثر خود شرکت کرد. در این مسابقه نمایندگان 65 کشور شرکت کرده بودند. جمعا برای مسابقه 1447 کار هنری ارائه شده بود. از بین آنها کارهای هنرجوی ترکمنستان در مرحله اول در لیست بهترین 100 کار اعلام شد و در مرحله دوم نیز در بین بهترین 50 اثر جا گرفت. در حال حاضر 2 کار این هنرجو در موزه کلکسیونری از آمریکا قرار دارد.
مسابقه «قوجورلی یاشلار» (جوانان هدفمند) سالانه در آکادمی هنری با شرکت هنرجویان این موسسه و همچنین فارغ التحصیلان برگزار می شود و بهترین آثار هنری خود را در معرض دید همگان قرار می دهند. از همه آثار که در این نمایشگاه قرار دارد، بهترین ها هر سال انتخاب شده و در موزه گنجینه طلایی آکادمی هنری ترکمنستان به نمایش گذاشته می شود. این مسابقه از سال 2016 برابر با 1394 هر سال در آستانه جشن بی طرفی ترکمنستان برگزار می شود.
لینک برای بازدید از نمایشگاه های مختلف آکادمی هنری ترکمنستان توسط اینترنت:
https://tdca.edu.tm/?/WIRTUAL%20SERGILER/&page=73&/
منابع:
نظر شما